Hệ thống khí nén đóng vai trò then chốt trong mọi dây chuyền sản xuất. Tuy nhiên, theo thời gian, các lỗi kỹ thuật thường xuyên xuất hiện, không chỉ gây lãng phí năng lượng mà còn làm giảm hiệu suất, thậm chí là hỏng hóc thiết bị cuối. Bài viết này, Quốc Thịnh Industrial sẽ phân tích chi tiết 4 vấn đề phổ biến nhất và đưa ra các giải pháp khắc phục triệt để.

1. Lỗi rò rỉ khí nén (Air Leakage)

Rò rỉ là vấn đề lãng phí năng lượng số một trong bất kỳ hệ thống khí nén nào. Ước tính, rò rỉ có thể chiếm 20% đến 30% tổng lượng khí nén được sản xuất. Đây là "kẻ trộm thầm lặng" làm tăng chi phí điện năng và buộc máy nén khí phải hoạt động nhiều hơn mức cần thiết.

Nguyên nhân:

• Các khớp nối, ống nối nhanh (quick coupling) bị mòn hoặc lỏng.
• Gioăng đệm, phớt (seals) tại các van điều khiển, xi lanh bị chai cứng hoặc hư hỏng.
• Lắp đặt đường ống không đúng kỹ thuật, mối hàn hoặc ren không kín.

Giải pháp khắc phục triệt để:

1. Thực hiện kiểm tra rò rỉ định kỳ: Sử dụng thiết bị dò rò rỉ siêu âm (Ultrasonic Leak Detector) chuyên dụng để xác định vị trí rò rỉ chính xác, ngay cả ở những nơi ồn ào.
2. Thay thế các điểm yếu: Ưu tiên thay thế các phụ kiện nối nhanh đã cũ bằng loại chất lượng cao, có độ kín khít tốt hơn.
3. Bảo trì toàn diện: Lập kế hoạch thay thế gioăng phớt, kiểm tra siết chặt bu lông tại các mặt bích theo định kỳ.

2. Lỗi áp suất hệ thống không ổn định

Áp suất không ổn định (quá cao hoặc tụt áp) gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm và tuổi thọ thiết bị. Tụt áp có thể làm chậm quá trình sản xuất, trong khi áp suất quá cao gây lãng phí điện năng và tăng tải cho máy nén.

Nguyên nhân:

• Tổn thất áp suất: Đường ống quá nhỏ, bộ lọc khí bị bẩn, hoặc đường ống quá dài và có nhiều khúc cua gấp.
• Sự cố van điều khiển: Van áp suất tối thiểu hoặc van nạp/xả (Load/Unload Valve) hoạt động không chính xác.
• Nhu cầu biến động: Hệ thống không được trang bị máy nén khí biến tần (VSD), dẫn đến không đáp ứng kịp thời sự thay đổi đột ngột của nhu cầu khí.

Giải pháp khắc phục triệt để:

Cân nhắc lắp đặt máy nén khí VSD (Variable Speed Drive) để máy có thể điều chỉnh tốc độ motor linh hoạt, giữ áp suất ổn định trong phạm vi hẹp nhất có thể, từ đó tối ưu hóa điện năng tiêu thụ.

3. Lỗi nhiệt độ máy nén khí quá cao (High Temperature)

Nhiệt độ hoạt động vượt ngưỡng an toàn (thường là trên 105°C đến 110°C đối với máy nén khí trục vít ngâm dầu) có thể gây dừng máy khẩn cấp (Trip), làm hỏng dầu bôi trơn, và rút ngắn tuổi thọ của các bộ phận bên trong.

Nguyên nhân:

• Làm mát kém: Dàn tản nhiệt (Cooler) bị bẩn, tắc nghẽn, hoặc quạt làm mát yếu/hỏng.
• Môi trường lắp đặt: Phòng máy quá nóng, thông gió kém hoặc đặt máy quá gần tường/máy khác.
• Mức/Chất lượng dầu: Mức dầu bôi trơn thấp hoặc sử dụng dầu kém chất lượng, bị biến tính do nhiệt.
• Bộ phận lọc dầu tắc nghẽn: Giảm lưu lượng dầu đi qua bộ làm mát dầu.

Giải pháp khắc phục triệt để:

1. Vệ sinh định kỳ: Thường xuyên vệ sinh bên ngoài (thổi bụi, dầu) và bên trong (rửa dung dịch) dàn làm mát dầu và khí.
2. Cải thiện thông gió: Lắp đặt hệ thống ống thông gió và quạt hút công nghiệp để đảm bảo không khí mát được lưu thông liên tục.
3. Sử dụng dầu chính hãng: Đảm bảo thay dầu máy nén khí đúng chủng loại, đúng thời gian khuyến nghị.

4. Lỗi chất lượng khí nén không đảm bảo

Khí nén chứa hơi ẩm, dầu và bụi bẩn là nguyên nhân chính gây hư hỏng thiết bị cuối như xi lanh, van, súng phun sơn, và làm giảm chất lượng sản phẩm (nhất là trong ngành thực phẩm, dược phẩm).

Nguyên nhân:

• Máy sấy khí bị hỏng: Máy sấy hoạt động kém hiệu quả hoặc công suất không đủ để loại bỏ hơi ẩm.
• Bộ lọc dầu/lọc tinh: Lọc chưa được thay thế kịp thời, khiến dầu và bụi bẩn lọt vào hệ thống.
• Vị trí thoát nước: Bộ xả nước tự động bị tắc hoặc hỏng, khiến nước ngưng tụ tích tụ trong bình chứa.

Giải pháp khắc phục triệt để:

1. Kiểm tra và thay thế máy sấy: Đảm bảo điểm sương (Dew Point) của máy sấy khí đạt tiêu chuẩn yêu cầu cho ứng dụng của bạn.
2. Tuân thủ lịch thay thế: Thay thế lõi lọc tinh (lọc thô, lọc tinh, lọc siêu tinh) và lõi lọc dầu đúng theo giờ chạy của máy.
3. Xả nước tự động: Kiểm tra và bảo trì/thay thế các bộ xả nước tự động (Auto Drain Valve) để đảm bảo nước ngưng được thoát ra ngoài hiệu quả, tránh tích tụ trong bình chứa và đường ống.

Kết luận

Việc quản lý và bảo trì hệ thống khí nén đòi hỏi sự chú trọng đến từng chi tiết nhỏ. Bằng cách tập trung khắc phục 4 lỗi phổ biến trên – Rò rỉ, Áp suất, Nhiệt độ và Chất lượng khí – doanh nghiệp không chỉ tiết kiệm được một khoản chi phí điện năng khổng lồ mà còn đảm bảo hoạt động sản xuất diễn ra liên tục, ổn định và đạt chất lượng cao.

Nếu gặp bất kỳ vấn đề nào phức tạp, đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ kỹ thuật của Quốc Thịnh Industrial để được tư vấn và hỗ trợ chuyên nghiệp.